Sắt là vi chất quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt trong quá trình tạo máu và hỗ trợ miễn dịch. Ở người nhiễm HIV, tình trạng thiếu máu, thiếu sắt xảy ra khá phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến thể trạng và hiệu quả điều trị. Hãy cùng khám phá cách bổ sung sắt an toàn và phù hợp cho người sống chung với HIV qua bài viết dưới đây nhé!
1. Vai trò của Sắt trong cơ thể và hệ miễn dịch
Sắt là một vi chất thiết yếu, giữ vai trò trung tâm trong việc vận chuyển oxy (qua hemoglobin), tạo năng lượng (qua các enzym trong ty thể), và chống oxy hóa nội sinh. [1]
Đối với hệ miễn dịch, sắt hỗ trợ hoạt động của các tế bào như lympho T, đại thực bào và tế bào NK (tế bào tiêu diệt tự nhiên). Thiếu sắt có thể làm suy giảm chức năng miễn dịch, khiến cơ thể dễ nhiễm trùng hơn. [2]
Tuy nhiên, dư thừa sắt lại có thể thúc đẩy sự phát triển của virus và vi khuẩn, đồng thời làm tăng stress oxy hóa, gây tổn thương mô. Do đó, giữ cân bằng sắt là rất quan trọng, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu như người nhiễm HIV.
2. Người nhiễm HIV có nguy cơ thiếu Sắt không?
Người nhiễm HIV có nguy cơ thiếu sắt cao, do nhiều cơ chế tác động đồng thời:
- Tác dụng phụ của thuốc ARV: Một số thuốc kháng virus, đặc biệt là Zidovudine (AZT), có thể gây ức chế tủy xương – nơi sản xuất tế bào máu, từ đó làm giảm hồng cầu và gây thiếu máu. [3]
- Viêm mạn tính do HIV: HIV gây viêm kéo dài khiến cơ thể sẽ sản sinh nhiều hepcidin – một hormon làm giảm hấp thu Sắt từ ruột và giữ lại trong tế bào. Từ đó, Sắt không được huy động để tạo hồng cầu, dẫn đến thiếu máu.
- Tổn thương niêm mạc ruột: HIV có thể làm mỏng và viêm niêm mạc đường tiêu hoá, đặc biệt là ở ruột non – nơi hấp thu sắt. Điều này làm giảm khả năng hấp thụ sắt từ thức ăn, dù lượng ăn vào không thay đổi.
- Dinh dưỡng kém hoặc kém hấp thu: Nhiều người nhiễm HIV ăn uống kém do chán ăn, buồn nôn hoặc do các bệnh lý liên quan, dẫn đến thiếu hụt sắt và các vi chất khác. [4]
Kết quả của tình trạng này là thiếu máu thiếu sắt với các biểu hiện như mệt mỏi, khó thở nhẹ, da xanh, giảm khả năng tập trung và miễn dịch yếu hơn.
Nếu bạn đang trong quá trình điều trị HIV và cảm thấy mệt mỏi kéo dài, da xanh xao, hay chóng mặt thì hãy nhận tư vấn Miễn Phí ngay Tại đây nhé!
3. Bổ sung Sắt như thế nào ở người nhiễm HIV?
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người nhiễm HIV chỉ nên bổ sung Sắt khi có dấu hiệu thiếu máu thiếu sắt rõ ràng, được xác định rõ ràng qua các xét nghiệm như hemoglobin (Hb), ferritin, MCV, transferrin…
Nguyên tắc bổ sung Sắt đúng cách bao gồm:
- Liều lượng hợp lý: Thường từ 30–60 mg sắt nguyên tố/ngày, tùy vào mức độ thiếu sắt (theo khuyến nghị của WHO). [5]
- Ưu tiên sắt hữu cơ dạng polymaltose, gluconat, fumarat…giúp giảm táo bón và dễ hấp thu.
- Uống cùng vitamin C để tăng hấp thu, tránh uống chung với trà, cà phê, hoặc thực phẩm chứa nhiều canxi. [6]
- Theo dõi định kỳ tình trạng máu và sắt huyết thanh để điều chỉnh liều khi cần.
Tuy nhiên, chỉ riêng chế độ ăn bình thường là không đủ để bù đắp thiếu hụt ở người nhiễm HIV, do hấp thu kém và nhu cầu tăng cao. Vì vậy, việc kết hợp thực phẩm và viên uống bổ sung là cần thiết, đặc biệt khi đã có dấu hiệu thiếu máu thiếu sắt.
Nếu bạn đang phân vân chưa biết nên chọn loại Sắt nào an toàn và phù hợp với bản thân thì hãy đọc ngay Top 3 viên uống Sắt tốt nhất hiện nay ngay TẠI ĐÂY nhé!
Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể, đặc biệt ở người nhiễm HIV. Bổ sung Sắt đúng cách với liều lượng phù hợp sẽ mang lại lợi ích rõ rệt cho cơ thể và đảm bảo hiệu quả điều trị lâu dài.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Obeagu, E. I., Obeagu, G. U., Ukibe, N. R., & Oyebadejo, S. A. (2024). Anemia, iron, and HIV: decoding the interconnected pathways: A review. Medicine, 103(2), e36937.
[2] Kumar, A., Sharma, E., Marley, A., Samaan, M. A., & Brookes, M. J. (2022). Iron deficiency anaemia: pathophysiology, assessment, practical management. BMJ open gastroenterology, 9(1), e000759.
[3] Hampel, D., Shahab-Ferdows, S., Gertz, E., Flax, V. L., Adair, L. S., Bentley, M. E., Jamieson, D. J., Tegha, G., Chasela, C. S., Kamwendo, D., van der Horst, C. M., & Allen, L. H. (2018). The effects of a lipid-based nutrient supplement and antiretroviral therapy in a randomized controlled trial on iron, copper, and zinc in milk from HIV-infected Malawian mothers and associations with maternal and infant biomarkers. Maternal & child nutrition, 14(2), e12503.
[4] Khondakar, N. R., & Finkelstein, J. L. (2018). Iron and HIV/AIDS. In S. Mehta (Eds.) et. al., Nutrition and HIV: Epidemiological Evidence to Public Health. (pp. 89–151). CRC Press.
[5] Stoffel, N. U., von Siebenthal, H. K., Moretti, D., & Zimmermann, M. B. (2020). Oral iron supplementation in iron-deficient women: How much and how often?. Molecular aspects of medicine, 75, 100865.
[6] Li, N., Zhao, G., Wu, W., Zhang, M., Liu, W., Chen, Q., & Wang, X. (2020). The Efficacy and Safety of Vitamin C for Iron Supplementation in Adult Patients With Iron Deficiency Anemia: A Randomized Clinical Trial. JAMA network open, 3(11), e2023644.
Thành viên mới nhất: 
